Het doel van de oefening was simpel: wrijf met je handen rondom je middel. Dit om het lichaamsbewustzijn in het buikgebied te vergroten. En dát was nu precies mijn probleem. Ik haatte mijn buik, ik verafschuwde mijn buik. Hij was te dik, mocht er niet zijn. En dan moest ik hem nu ineens gaan aanraken en de aandacht daar sterker maken? Dat was het toppunt voor mij en de ultieme uitdaging...

Deze tekst heb ik het voorjaar van 2014 geschreven als werkstuk voor het vak 'pranayama' dat ik op de Yoga Academie Nederland volgde. Ik kwam hem recent 'toevallig' tegen op mijn laptop nu ik zelf weer een pranayama les op het rooster van de yogastudio wilde zetten. Deels spiegelt het mijn ontwikkeling, deels moest ik er ook wel om lachen...

De eerste les herinner ik me als de dag van gisteren… ‘Wrijf met je handen langs je middel’, hoor ik de docente zeggen. ‘Denk maar dat er een zwemband om je middel zit en dat je dit goed opwrijft’, spoort ze ons aan. ‘Voel die zwemband’. Are you kidding me? denk ik en ik verstijf. Om me heen zie ik iedereen braaf de beweging uitvoeren. De meesten zitten met hun ogen dicht geconcentreerd hun buik te masseren. Ik ben de enige die niet mee doet. Ik kán niet eens mee doen. De weerstand is zo ongelooflijk sterk tegen deze oefening dat de eerste minuut mij verlamt. Langzaam wordt dit minder. Ik wil ook weer niet opvallen, dus blokkeer ik mijn gevoel, leg mijn handen om mijn middel en begin te wrijven.

Haat vs. liefde

Als mensen mij vragen waarom ik gekozen heb voor juist deze yogadocentenopleiding, geef ik altijd als antwoord dat het zo’n mooi curriculum heeft. Niet alleen yogales, maar ook andere vakken als filosofie, ayurveda, psychologie, stem en houding, didactiek, anatomie…en ja, pranayama noem ik vaak als laatste of helemaal niet, omdat het niet mijn meest favoriete vak is geweest gezien de dosis weerstand. En ...

Vanaf de pubertijd tot in mijn twenties heb ik eigenlijk een haat-liefde verhouding met mijn ademhaling gehad. Ik ademde verkeerd, zette mijn buik uit op een uitademhaling en trok hem in op een inademhaling. Dat had ook deels te maken met het feit dat ik mijn buik niet accepteerde als twintiger. Dus trok ik hem regelmatig in, met alle verstoorde processen van dien.

Hyperventilatie

Als puber kreeg ik te maken met paniekaanvallen in combinatie met hyperventilatie. Eigenlijk is het begonnen met een voorval, waarbij ik het idee had dat ik stikte. De hele avond was ik ervan overtuigd dat er iets in mijn luchtpijp zat en dat ik zou stikken. Irreëel. Maar niet minder heftig. De ‘vage’ klachten die ik ervaarde, waren direct te herleiden tot hyperventilatie, alleen duurde het zeker nog een jaar voordat ik wist dat het hyperventilatie was.

In die tussentijd heb ik redelijk wat benauwde momenten gekend, met name in openbare ruimte. Het overschot aan zuurstof zorgde voor vreselijke tintelingen in mijn handen, armen en benen. Kortom, op die manier was mijn contact met de adem niet één die ik echt bewust op wilde zoeken.

Mijn vertrouwen in de adem was matig. Daarnaast waren mijn gedachten vaak zeer angstig van aard. De uitnodiging altijd ‘terug te keren naar de adem’ was voor mij geen fijn advies. Ook in mijn late twenties, toen ik ging mediteren, kwam de aandacht voor de adem langs. Veel  irritatie ontstond alleen al omdat de docent het had over het ‘rijzen en dalen van de buik’. Het oude item popte weer op.

Transformatie

Gaandeweg de jaren is mijn relatie met mijn lichaam en adem veranderd. Ten positieve! Credits hiervoor zijn zeker toe te schrijven aan de pranayama docente. En uiteindelijk toch ook aan mezelf: doordat mijn eigen innerlijke houding is veranderd omdat ik zachter voor mezelf ben geworden en meer vertrouwd raakte met de adembewegingen in de yoga. Wat dat betreft was dat echt een doorbraak. Ook de andere yogalessen, waarin de adem een terugkerend thema was, kon ik beter omarmen.

Dat de adem een meer natuurlijk onderdeel voor mezelf is geworden, komt ook doordat ik zelf de positieve effecten van de oefeningen ervaar. De nadi sudhi brengt echt rust in mijn hele systeem, de kappalabhati activeert mijn pranisch lichaam, de ujjayi support mij de asana’s te verdiepen en dichterbij mezelf te blijven. Doordat ik mezelf in de afgelopen jaren steeds meer heb aangemoedigd van mezelf mezelf te mogen zijn, kon ik hier ook beter mee om gaan. Zijn, voelen, ervaren, loslaten, vrijheid.

Een juiste zithouding is dan ook onontbeerlijk voor de doorstroming van de energie, de prana, de levenskracht. Daardoor ben ik ademhalingsoefeningen ook steeds meer gaan waarderen. Het hoort erbij en is onlosmakelijk met ‘yoga’ (voor mij: zijn) verbonden.

Vond ik het observeren van de adem altijd nog lastig in die tijd, destijds -in 2014- had ik een doorbraak: mijn ademritme ging gewoon door en ik keek naar mijn adem. Ik ervaarde de afstand tussen mijn gevoel en de adem, zonder manipulatie of enige vorm van verandering. Er wordt geademd. Het lichaam ademt.

Het belang van de adem heb ik dus zelf (mogen) ervaren. En in de afgelopen 10 jaar als yogadocente en coach alleen nog maar méér. In het middenrif, onze grote ademspier, kunnen soms emoties vastzitten. Daarom kunnen ademtechnieken ook zoveel van betekenis zijn om emotionele blokkades los te laten.

Opheffen van blokkades

Dit wil ik mijn cursisten ook graag zelf laten ervaren. Yoga is voor mij méér dan alleen maar asana’s. Een goede doorstroming van de adem zorgt ook voor goede doorstroming van de energie door ons hele lichaam. Niet alleen zuurstofrijk bloed naar de organen, maar ook door alle energiecentra en energiekanalen heen. Tevens kan de adem je veel vertellen over hoe het met je gaat, blokkades aan het licht brengen en deze zelfs oplossen als op een juiste manier wordt geademd. Alleen daarom al zou het pranayama niet weggelaten mogen worden in een yogales.

Vanaf donderdag 5 september geef ik de les: Adem & Stilte bij Yogazenter Amsterdam. Een les waarin pranayama centraal staat en ruimte is voor meditatie. Ben jij erbij? Boek hier je les.

Carpe Nunc staat voor groei in bewustzijn door middel van transformatie coaching, Self Care workshops, en Bodytalk sessies. Abonneer je op mijn nieuwsbrief en blijf op de hoogte van yogalessen, (online) coaching en trainingen in Amsterdam of buitenland.