Detox for the mind (1)
7 mei 2013
How to deal with the Super Woman Syndrome
9 juni 2013
2008. In de wachtkamer van de huisarts zit een jonge vrouw. Onzeker. Met knikkende knieën. Een weeïg gevoel in haar buik. Bonzend hart. Zenuwen. Niet hier willen zijn. Niet deze sensaties willen voelen. Afleiding zoekend in tijdschrift Cosmo. Waarom ben ik hier ook al weer?
“Zelfdepreciatie”, hoor ik haar zeggen nadat ik mijn ‘klachten’ uitgelegd had. “Hoog opgeleide vrouwen, die onhaalbaar hoge eisen aan zichzelf stellen.” Kwam veel voor in haar praktijk. Ik was niet de enige…
2013. In metro 50 richting station Sloterdijk zit een jonge vrouw. Met beide benen op de grond. Aandacht in haar gehele lichaam én naar de groene bomen buiten. Opmerkzaam: Een ruig uitziend stel met twee kwijlende bulldogs stappen in, muziek op een iPod brult door de speakers van de headset van een medepassagier. Voelend: moeheid van de dagopleiding én verlangend naar de afhaal Thai. Liefdevol accepterend: het mag er allemaal zijn.
Op mijn schoot ligt het pas aangeschafte dikke boek van Kristin Neff: ‘Zelfcompassie’. Ik blader er door heen en mijn oog valt op het laatste hoofdstuk: zelfappreciatie. En plots valt het kwartje…
Zelfappreciatie is geen oordeel, geen definitie van onszelf. Het is een manier van omgaan met wat er goed aan ons is...
De laatste tijd vallen er wel meerdere kwartjes bij mij. Maar deze is toch wel één van een zeer grote afstand namelijk… 5 jaar!
Het idee van ‘hoog opgeleide vrouwen die zo moe zijn gehold door het streven naar hun hoog gestelde eisen’ was mij destijds niet vreemd. Door de jaren heen heb ik vele jonge vrouwen ontmoet die worstelde met hun eigen levensweg. En daardoor ook redelijk uitgeput waren. Omdat ze van alles wilden ondernemen, omdat ze overal goed in wilden zijn, omdat ze een succesvolle carrière wilden hebben én een goede moeder wilden zijn, omdat ze niet teveel chocolade of chips mochten eten van zichzelf en veel moesten sporten…
Als ik diegene wees op het Superwoman syndroom -zoals ik het zelf ben gaan noemen-, was er vaak een teken van herkenning bij de omschrijving, maar het woord ‘zelfdepreciatie’ sloeg nooit zo aan.
Ik vroeg de vrouw in kwestie dan ook altijd: kun je jezelf een knuffel geven?
Meewarrige blikken, neergeslagen ogen, opgetrokken wenkbrauwen, schaterlachen. Dát waren vaak de non verbale antwoorden op deze vraag… Er waren maar héél weinig vrouwen die mij recht in de ogen aankeken en simpelweg zeiden: ja.
Dat is zelfappreciatie. De waardering van je eigen kwaliteiten, wie jij bent, wat jouw talenten zijn.
In die 5 jaar ben ik een behoorlijk aantal miskenningen (depreciaties) -die ik over mezelf had- tegengekomen. [nog steeds poppen soms te bizarre oordelende gedachten op waar ik nu vaak om moet lachen]. Deze heb ik zelf en met hulp van anderen onderzocht. Het proces van zelfreflectie duurt voort, maar er is toch ook wat veranderd. Zelfwaardering (appreciatie) is de afgelopen jaren óók op het toneel verschenen. En die waardering heeft mij geholpen om mijn zelfdepreciatie te omarmen. Soms is er dit, soms is er dat en beide mogen er zijn.
Zoals Kristin Neff schrijft: “Zelfappreciatie is geen oordeel, geen definitie van onszelf. Het is een manier van omgaan met wat er goed aan ons is. Het is de erkenning van het feit dat we een voortdurend veranderend proces zijn dat nooit volledig kan worden gedefinieerd – in positieve of negatieve zin. Eigen prestaties appreciëren én dat van anderen. Het licht in iedereen herkennen én in het licht van jezelf. (…) We hoeven niet volmaakt te zijn om blij met onszelf te zijn, en ons leven hoeft er niet op een bepaalde manier uit te zien om te maken dat we tevreden zijn.”