Wat Is Yoga?
25 maart 2018
Wat Is Yoga? Deel II
27 juni 2018
Deze blog schreef ik voor www.bodhitv.nl en is in december 2012 gepubliceerd
Juist in de hitte van de stress-strijd even stoppen waarmee je bezig bent. Kan jij dat? Even een adempauze nemen? Gun jij jezelf zo’n momentje? Eigenlijk is het heel simpel: zodra je opmerkt dat je schouders bijna je oren raken van de spanning, stop je even waarmee je bezig bent en haal je een paar keer bewust adem. Je rekt je misschien zelfs wel even helemaal uit. Wat ervaar je? Welke gevoelens stromen door je lijf? En hoe is je stemming dan?
Stel je voor: je hebt een vreselijke drukke dag op je werk. De pauzes sla je over in de hoop de deadline te halen. Op de afdeling is nu net deze week een luidruchtige verbouwing gepland. Zelfs de muziek van de radio overstemt de dreunende boorgeluiden niet. Gedachten ratelen door je hoofd: ‘Het werk moet af! En het moet perfect! Als ik de deadline maar haal…’ Je voelt dat elke vezel in je lijf zich spant, maar dat wil je helemaal niet voelen. Je negeert de signalen en kruipt nog dieper in je hoofd om de laatste zinnen op papier te persen. ‘Straks’, zeg je hardop, ‘als dit af is, dán ga ik lekker relaxen…’
Superwoman
‘Tiiiiinggggg’. Het geluid van de tingsha, een Tibetaans belletje, klinkt plotseling vrolijk door onze uitgelaten stemmen heen. Iedereen houdt op met praten en luistert naar het wegebben van de heldere klank. We zitten met negen mensen op een meditatiekussentje in een kring. ‘Welkom’, zegt Jan Keunen, onze mindfulnesstrainer. Sinds een paar weken is hij onze ‘goeroe’ op het pad van het vergroten van onze opmerkzaamheid. Vanavond is de zesde bijeenkomst van zijn 8-delige cursus. Hoe ik daar zo verzeild ben geraakt? Ooit was ik de hoofdpersoon in het boven geschetste kantoordrama. Ik wilde ‘superwoman’ zijn: een fulltime baan, een opleiding, een relatie, schrijfopdrachten, sport en sociale contacten. Dat kan toch best allemaal tegelijk? Stiekem ving ik de alarmsignalen wel op, maar ik werd er verdrietig van om niet alles te kunnen wat ik wilde. Dus kwam ik in verzet en deed er nog een schepje bovenop. Ik liep, nee rende, steeds verder weg van mezelf. Stijf als een rotsblok lag ik ’s avonds in bed. Steeds vaker vroeg ik me af hoe het zover had kunnen komen. Eerder had ik toch helemaal geen last van dit soort dingen? Toen dat eenmaal goed tot me doordrong besloot ik direct op zoek te gaan naar een oplossing. Een manier om beter om te gaan met stressvolle situaties. En zo kwam ik uit bij de MBSR training, een aandachtstraining van acht bijeenkomsten en één stiltedag. Het doel van de cursus: bewustwording bevorderen bij alles wat je denkt, doet of voelt. Leren om bewust te reageren op een situatie en niet vanuit een reflex.
Het lichaam
Grondlegger van de mindfulness is psychiater Jon Kabat-Zinn. Hij schreef het boek ‘Waar je ook gaat, daar ben jij’. Hierin vind je allerlei meditatieve oefeningen om meer in het ‘hier en nu’ te zijn. Overal waar je gaat ben je fysiek aanwezig. Of je nu in de trein zit, in een rij staat te wachten, of hardloopt. Maar waar is ondertussen je geest? Doe jij dingen met aandacht, of dwalen je gedachten af naar een vervelend gesprek dat je eerder had, of de afwas die nog gedaan moet worden? Ikzelf was in ieder geval erg goed in ‘afwassen op afstand’. Tijdens de training MBSR leerde ik dus om meer in het hier en nu te zijn. Mindfulness betekent bewuste aandacht. Het is acceptatie van wat zich nu voordoet, leuk of niet. In de cursus is het lichaam steeds het vertrekpunt van de oefeningen. Zo maakte ik tijdens de bodyscan een reis door mijn hele lichaam en benoemde ik inwendig alle ledematen. De zitmeditatie, loopmeditatie of staande bewegingen lieten me inzien hoeveel ik eigenlijk op de automatische piloot deed.
Kunst van het stoppen
Door je alertheid te trainen kom je als het goed is los van hardnekkige patronen. Dat dit proces niet zo simpel is, blijkt als we ons huiswerk in de les bespreken. Drie minuten tanden poetsen met volledige aandacht, bewust je eerste hap van je ontbijt eten: het zijn ineens enorme uitdagingen. Ieder van ons herkent de momenten dat je tijdens een handeling ergens anders bent met je hoofd. “Het is niet erg dát je afdwaalt. Het gaat erom dat je het ópmerkt.”, roept Jan ons bemoedigend toe. “Dan heb je namelijk de keuze: slepen de gedachten jou mee, of kies je ervoor terug te keren naar het hier en nu?” Niet alleen bewustwording van je gedachten of je stemming is belangrijk, je reactie daarop net zo. Pas als je bewust bent van je automatismen kun je het reflexgedrag veranderen. In de mindfulness leer je hoe je dat doet: het is de kunst van het stoppen.
Muppets in mijn hoofd
Dat klinkt natuurlijk mooi, maar opmerkzamer worden heeft ook een keerzijde: ik word me steeds bewuster van wat ik voel en denk en dat is niet altijd een feestje. Steeds vaker kom ik erachter dat niet de situatie het probleem is, maar ikzelf. Dat mijn eigen gedachten en gevoelens óver de situatie het erger maken. Makkelijker is het om de ervaring NU te doorleven, me niet mee te laten voeren door de muppets in mijn hoofd. Mijn medecursisten herkennen dit –gelukkig– ook en komen met hulpvolle inzichten: dat IK niet mijn gedachten BEN. Dat ik gedachten kan zien als een film die voorbij glijdt. Of als wolkjes aan een blauwe lucht. Dat ik mezelf moet afvragen of het wel echt waar is wat ik denk. Jan voegt nog toe: “We willen zo graag doelen bereiken, streven naar beter. Mindfulness is juist het tegenovergestelde. Het is geen doel op zich maar een middel. Het is juist een vorm van niet streven en alles laten zijn”.
Drie minuten ademruimte
Zo gezegd zo gedaan. Dagelijks doe ik nu dappere pogingen om op hectische momenten even drie minuten stil te staan. Ik haal dan diep adem en observeer mijn lijf en gevoel. In mindfulness wordt dit ook wel de 'drie minuten ademruimte' genoemd. Het kost bijna geen tijd en je kunt het overal doen. Op die manier beoefen ik mindfulness niet alleen tijdens de cursus, maar ook in mijn dagelijks leven.
Het recept
Iedere dag liet ik beetje bij beetje mijn oordelende gedachten en zinderende emoties los. Ik sliep weer hele nachten door en voelde me terugkeren in mijn lichaam. Langzamerhand verliet de spanning mij. En leerde ik dat ook al is stress in je lijf aanwezig, acceptatie een sleutelwoord kan zijn. Een maaltijd als mindfulness serveren in je dagelijks leven is niet zo makkelijk. Je moet eerst bereid zijn de ingrediënten, de 7 pijlers van mindfulness, bij elkaar te sprokkelen. Daarna begint het echte werk pas. Besef dat de perfecte maaltijd niet bestaat. Je kan het als bereider niet goed en niet fout doen. Kies wat voor jou goed voelt op dit moment. Na acht weken was dit mijn recept voor mindfulness: Verwarm de oven voor op standje ‘geduld’. Doe ‘acceptatie’ in een kom en voeg daarbij ‘vertrouwen’. Snipper het ‘niet oordelen’ en fruit deze kort in een pan. Open het ‘frisse blik’ . Mix het ‘niet streven’ in de kom en kneed alles tot een aandachtig deeg. Laat het deeg tijdloos rijzen en maak zelf de reis door je lichaam. Strooi tot slot rijkelijk ‘loslaten’ over de warme aandacht heen. Schuif het deeg met ‘vriendelijkheid’ in de geduldige oven. Het is klaar als het goed is en dat is ieder moment. Zie ook www.mindfulness4u.info Deze mindfulness training werd gegeven door Jan Keunen. Deze blog schreef ik voor www.bodhitv.nl en is in december 2012 gepubliceerd
Juist in de hitte van de stress-strijd even stoppen waarmee je bezig bent. Kan jij dat? Even een adempauze nemen? Gun jij jezelf zo’n momentje? Eigenlijk is het heel simpel: zodra je opmerkt dat je schouders bijna je oren raken van de spanning, stop je even waarmee je bezig bent en haal je een paar keer bewust adem. Je rekt je misschien zelfs wel even helemaal uit. Wat ervaar je? Welke gevoelens stromen door je lijf? En hoe is je stemming dan?
Stel je voor: je hebt een vreselijke drukke dag op je werk. De pauzes sla je over in de hoop de deadline te halen. Op de afdeling is nu net deze week een luidruchtige verbouwing gepland. Zelfs de muziek van de radio overstemt de dreunende boorgeluiden niet. Gedachten ratelen door je hoofd: ‘Het werk moet af! En het moet perfect! Als ik de deadline maar haal…’ Je voelt dat elke vezel in je lijf zich spant, maar dat wil je helemaal niet voelen. Je negeert de signalen en kruipt nog dieper in je hoofd om de laatste zinnen op papier te persen. ‘Straks’, zeg je hardop, ‘als dit af is, dán ga ik lekker relaxen…’
Superwoman
‘Tiiiiinggggg’. Het geluid van de tingsha, een Tibetaans belletje, klinkt plotseling vrolijk door onze uitgelaten stemmen heen. Iedereen houdt op met praten en luistert naar het wegebben van de heldere klank. We zitten met negen mensen op een meditatiekussentje in een kring. ‘Welkom’, zegt Jan Keunen, onze mindfulnesstrainer. Sinds een paar weken is hij onze ‘goeroe’ op het pad van het vergroten van onze opmerkzaamheid. Vanavond is de zesde bijeenkomst van zijn 8-delige cursus. Hoe ik daar zo verzeild ben geraakt? Ooit was ik de hoofdpersoon in het boven geschetste kantoordrama. Ik wilde ‘superwoman’ zijn: een fulltime baan, een opleiding, een relatie, schrijfopdrachten, sport en sociale contacten. Dat kan toch best allemaal tegelijk? Stiekem ving ik de alarmsignalen wel op, maar ik werd er verdrietig van om niet alles te kunnen wat ik wilde. Dus kwam ik in verzet en deed er nog een schepje bovenop. Ik liep, nee rende, steeds verder weg van mezelf. Stijf als een rotsblok lag ik ’s avonds in bed. Steeds vaker vroeg ik me af hoe het zover had kunnen komen. Eerder had ik toch helemaal geen last van dit soort dingen? Toen dat eenmaal goed tot me doordrong besloot ik direct op zoek te gaan naar een oplossing. Een manier om beter om te gaan met stressvolle situaties. En zo kwam ik uit bij de MBSR training, een aandachtstraining van acht bijeenkomsten en één stiltedag. Het doel van de cursus: bewustwording bevorderen bij alles wat je denkt, doet of voelt. Leren om bewust te reageren op een situatie en niet vanuit een reflex.
Het lichaam
Grondlegger van de mindfulness is psychiater Jon Kabat-Zinn. Hij schreef het boek ‘Waar je ook gaat, daar ben jij’. Hierin vind je allerlei meditatieve oefeningen om meer in het ‘hier en nu’ te zijn. Overal waar je gaat ben je fysiek aanwezig. Of je nu in de trein zit, in een rij staat te wachten, of hardloopt. Maar waar is ondertussen je geest? Doe jij dingen met aandacht, of dwalen je gedachten af naar een vervelend gesprek dat je eerder had, of de afwas die nog gedaan moet worden? Ikzelf was in ieder geval erg goed in ‘afwassen op afstand’. Tijdens de training MBSR leerde ik dus om meer in het hier en nu te zijn. Mindfulness betekent bewuste aandacht. Het is acceptatie van wat zich nu voordoet, leuk of niet. In de cursus is het lichaam steeds het vertrekpunt van de oefeningen. Zo maakte ik tijdens de bodyscan een reis door mijn hele lichaam en benoemde ik inwendig alle ledematen. De zitmeditatie, loopmeditatie of staande bewegingen lieten me inzien hoeveel ik eigenlijk op de automatische piloot deed.
Kunst van het stoppen
Door je alertheid te trainen kom je als het goed is los van hardnekkige patronen. Dat dit proces niet zo simpel is, blijkt als we ons huiswerk in de les bespreken. Drie minuten tanden poetsen met volledige aandacht, bewust je eerste hap van je ontbijt eten: het zijn ineens enorme uitdagingen. Ieder van ons herkent de momenten dat je tijdens een handeling ergens anders bent met je hoofd. “Het is niet erg dát je afdwaalt. Het gaat erom dat je het ópmerkt.”, roept Jan ons bemoedigend toe. “Dan heb je namelijk de keuze: slepen de gedachten jou mee, of kies je ervoor terug te keren naar het hier en nu?” Niet alleen bewustwording van je gedachten of je stemming is belangrijk, je reactie daarop net zo. Pas als je bewust bent van je automatismen kun je het reflexgedrag veranderen. In de mindfulness leer je hoe je dat doet: het is de kunst van het stoppen.
Muppets in mijn hoofd
Dat klinkt natuurlijk mooi, maar opmerkzamer worden heeft ook een keerzijde: ik word me steeds bewuster van wat ik voel en denk en dat is niet altijd een feestje. Steeds vaker kom ik erachter dat niet de situatie het probleem is, maar ikzelf. Dat mijn eigen gedachten en gevoelens óver de situatie het erger maken. Makkelijker is het om de ervaring NU te doorleven, me niet mee te laten voeren door de muppets in mijn hoofd. Mijn medecursisten herkennen dit –gelukkig– ook en komen met hulpvolle inzichten: dat IK niet mijn gedachten BEN. Dat ik gedachten kan zien als een film die voorbij glijdt. Of als wolkjes aan een blauwe lucht. Dat ik mezelf moet afvragen of het wel echt waar is wat ik denk. Jan voegt nog toe: “We willen zo graag doelen bereiken, streven naar beter. Mindfulness is juist het tegenovergestelde. Het is geen doel op zich maar een middel. Het is juist een vorm van niet streven en alles laten zijn”.
Drie minuten ademruimte
Zo gezegd zo gedaan. Dagelijks doe ik nu dappere pogingen om op hectische momenten even drie minuten stil te staan. Ik haal dan diep adem en observeer mijn lijf en gevoel. In mindfulness wordt dit ook wel de 'drie minuten ademruimte' genoemd. Het kost bijna geen tijd en je kunt het overal doen. Op die manier beoefen ik mindfulness niet alleen tijdens de cursus, maar ook in mijn dagelijks leven.
Het recept
Iedere dag liet ik beetje bij beetje mijn oordelende gedachten en zinderende emoties los. Ik sliep weer hele nachten door en voelde me terugkeren in mijn lichaam. Langzamerhand verliet de spanning mij. En leerde ik dat ook al is stress in je lijf aanwezig, acceptatie een sleutelwoord kan zijn. Een maaltijd als mindfulness serveren in je dagelijks leven is niet zo makkelijk. Je moet eerst bereid zijn de ingrediënten, de 7 pijlers van mindfulness, bij elkaar te sprokkelen. Daarna begint het echte werk pas. Besef dat de perfecte maaltijd niet bestaat. Je kan het als bereider niet goed en niet fout doen. Kies wat voor jou goed voelt op dit moment. Na acht weken was dit mijn recept voor mindfulness: Verwarm de oven voor op standje ‘geduld’. Doe ‘acceptatie’ in een kom en voeg daarbij ‘vertrouwen’. Snipper het ‘niet oordelen’ en fruit deze kort in een pan. Open het ‘frisse blik’ . Mix het ‘niet streven’ in de kom en kneed alles tot een aandachtig deeg. Laat het deeg tijdloos rijzen en maak zelf de reis door je lichaam. Strooi tot slot rijkelijk ‘loslaten’ over de warme aandacht heen. Schuif het deeg met ‘vriendelijkheid’ in de geduldige oven. Het is klaar als het goed is en dat is ieder moment. Zie ook www.mindfulness4u.info Deze mindfulness training werd gegeven door Jan Keunen. Deze blog schreef ik voor www.bodhitv.nl en is in december 2012 gepubliceerd